Acid uric có nguồn gốc từ quá trình dị hoá các bazơ purin (adenin và guanidin) của các acid nucleic. Nồng độ acid uric trong máu cao trong thời gian dài là nguy cơ gây nên nhiều bệnh nguy hiểm như bệnh gút… Ăn uống không hợp lý là một yếu tố thúc đẩy làm xuất hiện bệnh và làm tái phát bệnh. Do vậy bệnh nhân cần tự nguyện áp dụng các chế độ ăn kiêng, đặc biệt là giảm sử dụng các thực phẩm giàu acid uric.
Có 2 con đường chính tạo ra acid uric trong cơ thể:
- Các thực phẩm chứa nhân purin hay thực phẩm giàu đạm (100 -200 mg/ngày) như thịt, phủ tạng động vật, đậu Hà Lan, hải sản hoặc những đồ uống có cồn như rượu, bia…
- Từ nguồn acid uric nội sinh do quá trình thoái biến các acid nucleic của cơ thể (600 mg/ngày)
Cả axit uric nội sinh lẫn ngoại sinh đều sẽ được thận thải ra ngoài, lượng nội sinh tương đối ổn định, nhưng lượng ngoại sinh sẽ do chế độ ăn uống chi phối.
Bình thường, acid uric được tạo thành sẽ hòa tan trong máu và được đào thải ra ngoài qua đường nước tiểu. Nhưng vì một số nguyên nhân nào đó dẫn đến tình trạng acid uric máu tăng cao trong thời gian dài, vượt quá độ bão hòa và kết tinh lại thành các tinh thể urat; lắng đọng ở khớp, gây ra cơn gút cấp (bệnh gút- một tình trạng đáp ứng viêm đối với sự lắng đọng của các tinh thể urat); lắng đọng tại da, mô mềm thành các hạt tophi; sỏi urat trong hệ tiết niệu…
Thực phẩm nào gây tăng acid uric máu?
Ăn quá nhiều bất kỳ thực phẩm nào chứa nhân purin đều có nguy cơ gây tăng acid uric máu. Đặc biệt là các thực phẩm giàu đạm thuộc nhóm III và các đồ uống thuộc nhóm IV.
Bảng hàm lượng purin trong một số loại thực phẩm (mg/100g)
Nhóm I Nhân purin thấp (0-15mg) |
Nhóm II Nhân purin trung bình (50-150mg) |
Nhóm III Nhân purin cao (>150 mg) |
Nhóm IV Các loại đồ uống chứa nhân purin |
Ngũ cốc Dầu mỡ Trứng Sữa Phomat Rau, quả Các loại hạt |
Thịt Cá Hải sản Các loại đậu, đỗ |
Óc Gan Bầu dục Cá biển Nước dùng thịt Măng tây Nấm |
Rượu Bia Cà phê Trà |
Xem thêm: Bảng danh sách thực phẩm giàu purin
Có nên loại bỏ hoàn toàn chất đạm ra khỏi khẩu phần ăn?
Chất đạm là một thành phần quan trọng trong dinh dưỡng của mọi lứa tuổi, đặc biệt ở người có tuổi. Vì vậy, không thể loại bỏ hoàn toàn chất đạm trong khẩu phần ăn hàng ngày nhưng cũng đừng vượt quá nhu cầu thiết yếu về đạm là 1g/kg trọng lượng/ngày (nhu cầu này sẽ tăng trong một số trạng thái cơ thể đặc biệt: có thai, gắng sức, bị bệnh).
Các loại thức ăn: tôm, cua, sò, ốc, hến, ếch, cá nước ngọt, thịt chim, trứng, đạm thực vật, cá biển nói chung, đều không cần kiêng tuyệt đối. Tuy nhiên, số lượng đạm từ các thức ăn đó không vượt quá nhu cầu cần thiết hàng ngày.
Không uống rượu, hạn chế uống bia, không ăn uống quá mức.
Chân giò lợn, là loại thức ăn chứa nhiều mỡ (lipid), không có lợi cho sức khỏe người cao tuổi, không nên ăn thường xuyên, đặc biệt khi người bệnh gút có kèm rối loạn lipid máu.
Nên tăng cường rau xanh, uống nhiều nước, uống các loại nước khoáng có nhiều ga (bicarbonate) vì sẽ làm kiềm hóa nước tiểu và tăng mức lọc cầu thận, thuận lợi cho việc thải bớt acid uric ra ngoài.
Bảng dưới đây là lượng đạm có trong một số thực phẩm thường dùng.
STT |
Thực phẩm |
Purine trong mg acid uric/100g |
Tỷ trọng năng lượng mg/MJ |
1 |
Tôm |
60-234 |
397,9
|
2 |
Thịt lợn bụng |
80-110 |
92,3 |
3 |
Nho, nho khô |
107 |
86,4 |
4 |
Cá tuyết |
109 |
335,9 |
5 |
Đậu Hà Lan |
109 |
84,2 |
6 |
Thịt bò, thịt bò nướng, thăn |
110 |
201,4 |
7 |
Thịt bò, vai |
110 |
203,9 |
8 |
Chân gà |
110 |
152,2 |
9 |
Cá rô |
110 |
311,3 |
10 |
Cá hồi |
110-250 |
202 |
11 |
Con trai |
112 |
391,5 |
12 |
Đậu lăng |
114,45-164,65 |
98,3 |
13 |
Thịt gà kho |
115 |
165,8 |
14 |
Thịt lợn xương hông |
115-130 |
155 |
15 |
Thịt bò, xương sườn |
120 |
185,4 |
16 |
Cá bơn |
125-137 |
376,2 |
17 |
Thịt lợn bụng, nguyên, hun khói sấy khô |
127 |
82,6 |
18 |
Thịt hun khói |
131 |
248,1 |
19 |
Thịt bò, cơ bắp |
133 |
292,1 |
20 |
Lưỡi lợn |
136 |
208,2 |
21 |
Con ngao |
136 |
505,8 |
22 |
Thịt vịt |
138 |
146,2 |
23 |
Sườn lợn |
140-150 |
260 |
24 |
Trứng cá muối |
144 |
141,6 |
25 |
Cá thu |
145 |
191,2 |
26 |
Thịt lợn vai |
145-150 |
165,2 |
27 |
Phổi bê |
147 |
389,1 |
28 |
Thịt lợn chân giò |
150-160 |
357,4 |
29 |
Thịt gà luộc |
159 |
149,2 |
30 |
Cá chép |
160 |
330,9 |
31 |
Lưỡi bò |
160 |
186 |
32 |
Thịt ngỗng |
165 |
116,7 |
33 |
Thịt lợn, cơ bắp chỉ |
166 |
374,9 |
34 |
Thịt gà, da |
175 |
288,4 |
35 |
Thịt cừu (cơ bắp) |
182 |
371 |
36 |
Đậu nành |
190 |
139,1 |
37 |
Trứng cá trích |
190 |
342,4 |
38 |
Thịt ngựa |
200 |
438,8 |
39 |
Cá trích |
210 |
216,9 |
40 |
Thận bê |
218 |
419,6 |
41 |
Đậu đen (đỗ đen) |
222 |
194,3 |
42 |
Cá cơm |
239 |
560 |
43 |
Tim cừu |
241 |
367,6 |
44 |
Gan, thịt gà |
243 |
426,3 |
45 |
Tim bò |
256 |
504,3 |
46 |
Cá ngừ |
257 |
273,7 |
47 |
Thận bò |
269 |
569,5 |
48 |
Cá ngừ ngâm dầu |
290 |
246,2 |
49 |
Thận lợn |
334 |
784,5 |
50 |
Cá mòi |
345 |
639,2 |
51 |
Phổi bò |
399 |
961,4 |
52 |
Cá, cá mòi |
399-560 |
519,5 |
53 |
Phổi lợn |
434 |
911,2 |
54 |
Lá lách bò |
444 |
1052,6 |
55 |
Gan bê |
460 |
837,5 |
56 |
Cây nấm |
488 |
932,8 |
57 |
Gan lợn |
515 |
937,9 |
58 |
Lách lợn |
516 |
1208,2 |
59 |
Tim lợn |
530 |
1382 |
60 |
Gan bò |
554 |
1013,3 |
61 |
Nấm men bánh mì |
680 |
2071,3 |
62 |
Lách cừu |
773 |
1702,6 |
63 |
Cá trích cơm |
804 |
795,6 |
64 |
Thịt bê |
1260 |
3012,9 |
65 |
Nấm men bia |
1810 |
1866,6 |
66 |
Ca cao, sô cô la |
2300 |
1611,3 |
XEM THÊM: Đồ uống tốt cho người bị gout
BoniGut - Giải tỏa nỗi lo cho người bệnh gút
Theo nhận định của các chuyên gia bệnh gút, sử dụng các thảo dược có công dụng lợi tiểu sẽ mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh gút. Bởi vì lợi tiểu sẽ tăng cường khả năng đào thải acid uric trong máu ra ngoài qua đường niệu, từ đó giúp hạ acid uric máu, ngăn ngừa cơn gút cấp tái phát và giảm thiểu nguy cơ xảy ra biến chứng bệnh gút.
Trong cuốn sách "Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam" của giáo sư Đỗ Tất Lợi đã chỉ rõ những thảo dược như: cây bách xù, ngưu bàng tử, trạch tả, mã đề đều có tác dụng lợi tiểu, giúp tăng đào thải acid uric ra ngoài, đồng thời giúp tăng cường chức năng thận, bàng quang, cũng như sức khỏe hệ tiết niệu. Do đó người bệnh gút nên sử dụng các thảo dược này.
Và cây bách xù, ngưu bàng tử, trạch tả, mã đề đều là những thảo dược có mặt trong thành phần của BoniGut - Giải pháp hàng đầu cho người bệnh gút. Không chỉ có 4 thảo dược này, BoniGut còn bổ sung cho người bệnh thêm 8 loại thảo dược quý khác (quả anh đào đen, hạt cần tây, kim sa, hạt nhãn, tầm ma...) giúp mang đến hiệu quả toàn diện để kiểm soát ổn định nồng độ acid uric trong máu, giảm thiểu các triệu chứng sưng đau khớp và giúp người bệnh phòng ngừa biến chứng của gút.
BoniGut - Sản phẩm được phân phối độc quyền tại Việt Nam bởi công ty Botania.
Địa chỉ: 169 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội.
Tổng đài tư vấn miễn phí: 18001044.
Sản phẩm này không phải là thuốc, không thay thế thuốc chữa bệnh