Mãn kinh sớm xảy ra khi chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ dừng lại trước tuổi 45. Nó có thể xảy ra một cách tự nhiên, hoặc là tác dụng phụ của một số phương pháp điều trị.
Đối với hầu hết phụ nữ, thời kỳ mãn kinh bắt đầu trong độ tuổi từ 45 đến 55. Theo một số điều tra cơ bản, tuổi mãn kinh trung bình của người Việt Nam là 47±3 tuổi.
- Nguyên nhân của mãn kinh sớm
- Buồng trứng ngừng hoạt động
Mãn kinh sớm có thể xảy ra một cách tự nhiên nếu buồng trứng của phụ nữ ngừng tạo ra mức độ bình thường của một số hormone nhất định, đặc biệt là hormone estrogen.
Điều này đôi khi được gọi là suy buồng trứng sớm, hoặc suy buồng trứng nguyên phát.
Nguyên nhân của suy buồng trứng sớm thường không được biết, nhưng ở một số phụ nữ có thể do:
- Bất thường nhiễm sắc thể - chẳng hạn như ở phụ nữ mắc hội chứng Turner.
- Bệnh tự miễn – khiến hệ thống miễn dịch bắt đầu tấn công các mô cơ thể.
- Một số bệnh nhiễm trùng, như bệnh lao, sốt rét và quai bị.
Suy buồng trứng sớm đôi khi có thể do yếu tố gia đình, khi gia đình bạn có bất kỳ người thân nào mắc suy buồng trứng ở độ tuổi rất trẻ (độ tuổi 20 hoặc đầu 30).
- Điều trị ung thư
- Xạ trị và hóa trị có thể gây ra suy buồng trứng sớm vĩnh viễn hoặc tạm thời.
- Nguy cơ mãn kinh sớm của bạn sẽ phụ thuộc vào:
+ Tuổi - những cô gái chưa đến tuổi dậy thì có thể chịu đựng được hơn so với phụ nữ lớn tuổi.
+ Các loại hóa trị khác nhau có thể ảnh hưởng đến buồng trứng khác nhau.
+ Vị trí điều trị: nguy cơ phát triển mãn kinh sớm sẽ cao hơn nếu bạn điều trị bằng xạ trị quanh não hoặc xương chậu.
- Phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng
Ở những phụ nữ có phẫu thuật cắt tử cung, tử cung bị loại bỏ tử nhưng không phải buồng trứng nên thường không gây ra mãn kinh ngay lập tức. Mặc dù không còn có kinh nguyệt, buồng trứng của họ vẫn giải phóng trứng, sản xuất estrogen và progesterone.
Nhưng khi phẫu thuật loại bỏ cả tử cung và buồng trứng (cắt tử cung toàn phần và cắt bỏ buồng trứng hai bên) sẽ gây ra mãn kinh ngay lập tức. Chu kỳ kinh nguyệt dừng ngay lập tức, những thay đổi nội tiết tố xảy ra đột ngột thay vì tiến triển từ từ trong vài năm, dẫn đến mãn kinh sớm.
- Triệu chứng mãn kinh sớm
Triệu chứng chính của mãn kinh sớm là rối loạn kinh nguyệt hoặc ngừng hoàn toàn mà không có lý do nào khác (chẳng hạn như mang thai).
Một số phụ nữ cũng có thể có các triệu chứng mãn kinh điển hình khác, bao gồm:
- Nóng bừng, bốc hỏa
- Đổ mồ hôi đêm
- Khô âm đạo và khó chịu trong quan hệ tình dục
- Khó ngủ
- Tâm trạng bất ổn hoặc lo lắng
- Giảm ham muốn tình dục (libido)
- Vấn đề với trí nhớ và sự tập trung
Phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh sớm cũng tăng nguy cơ mắc bệnh loãng xương và bệnh tim mạch do nồng độ hormone estrogen giảm.
Xem thêm: 4 nguyên nhân gây khô âm đạo, hầu hết chị em đều mắc phải
- Chẩn đoán mãn kinh sớm
Bác sĩ có thể chẩn đoán mãn kinh sớm dựa trên các triệu chứng, tiền sử gia đình và xét nghiệm máu để kiểm tra mức độ hormone của bạn.
- Điều trị mãn kinh sớm
Phương pháp điều trị cho mãn kinh sớm là thuốc tránh thai kết hợp hoặc HRT để bù cho lượng hormone bị thiếu của bạn.
- Liệu pháp thay thế hormone (HRT)
HRT liên quan đến việc sử dụng estrogen để thay thế sự suy giảm mức độ của cơ thể bạn trong khoảng thời gian mãn kinh. Điều này có thể làm giảm nhiều triệu chứng liên quan.
Hướng dẫn của Viện Sức khỏe và Chăm sóc Sức khỏe (NICE) Hoa Kỳ cho rằng HRT có hiệu quả và nên được cung cấp cho phụ nữ có các triệu chứng mãn kinh, sau khi thảo luận về các rủi ro và lợi ích.
Có hai loại HRT chính:
+ Kết hợp HRT (estrogen và progestogen) - đối với những phụ nữ có triệu chứng mãn kinh vẫn còn tử cung (estrogen tự uống có thể làm tăng nguy cơ ung thư tử cung của bạn)
+ HRT chỉ có estrogen - dành cho những phụ nữ đã cắt bỏ tử cung trong phẫu thuật cắt tử cung
HRT có sẵn dưới dạng viên nén, miếng dán da, gel để chà vào da hoặc cấy ghép.
HRT cực kỳ hiệu quả trong việc làm giảm các triệu chứng mãn kinh, đặc biệt là bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm, nhưng có một số tác dụng phụ, bao gồm đau vú, đau đầu và chảy máu âm đạo. Nó cũng liên quan đến việc tăng nguy cơ đông máu và ung thư vú ở một số phụ nữ.
HRT không được khuyến khích đối với một số phụ nữ, chẳng hạn như những người đã mắc một số loại ung thư vú hoặc có nguy cơ cao bị ung thư vú.
- Biện pháp giảm các cơn bốc hỏa
Nếu bạn gặp phải các cơn bốc hỏa và đổ mồ hôi ban đêm do thời kỳ mãn kinh, các biện pháp đơn giản đôi khi có thể giúp ích, chẳng hạn như:
- Mặc quần áo nhẹ
- Giữ cho phòng ngủ của bạn mát mẻ vào ban đêm
- Tắm nước mát, dùng quạt hoặc uống nước lạnh
- Cố gắng giảm mức độ căng thẳng của bạn
- Tránh các tác nhân tiềm ẩn, chẳng hạn như thức ăn cay, caffeine, hút thuốc và rượu
- Tập thể dục thường xuyên và giảm cân nếu bạn thừa cân
Xem thêm: Phụ nữ, ăn gì để khỏe đẹp
.png)
.png)
