Ứng dụng tế bào gốc điều trị lạc nội mạc tử cung

Cứ khoảng 10 phụ nữ trong độ tuổi sinh sản thì có 1 người gặp phải tình trạng lạc nội mạc tử cung. Nhưng điều quan trọng nhất là bệnh chỉ có cách chữa tạm thời, chứ không có phương pháp điều trị dài hạn. 

Hiện nay, chúng ta đã có một hy vọng mới khi các chuyên gia từ ĐH Northwestern (Hoa Kỳ) đã công bố một phương pháp cho phép tái tạo lại tế bào nội mạc tử cung của con người, và từ đó mở ra hy vọng điều trị dứt điểm chứng bệnh này. 

Lạc nội mạc tử cung là bệnh gì?

    Lạc nội mạc tử cung là tình trạng xảy ra khi các tế bào nội mạc tử cung (hay màng trong tử cung, là loại mô hình thành nên lớp niêm mạc tử cung) được tìm thấy bên ngoài tử cung của phụ nữ. Bệnh có thể gây ra vô sinh do khả năng làm tổn thương vòi trứng và ống dẫn trứng, dẫn đến cản trở nhu động ống dẫn trứng và làm rối loạn sự phóng noãn.

Sự nguy hiểm của lạc nội mạc tử cung

   Tình trạng màng trong tử cung xuất hiện ở nhiều nơi trong cơ thể để nhằm đáp ứng với sự thay đổi của nội tiết tố nữ estrogen. Các mô “bị lạc” này có thể phát triển, gây chảy máu tương tự như niêm mạc tử cung trong chu kỳ kinh nguyệt. Ngoài ra, tình trạng này gây ảnh hưởng đến những mô xung quanh, gây kích thích, viêm và sưng. Sự phá hủy và gây chảy máu của các mô này mỗi tháng làm hình thành nên mô sẹo, gọi là sự kết dính. Đôi khi sự kết dính xảy ra có thể khiến các cơ quan bị dính vào nhau. Chảy máu, viêm và hình thành mô sẹo có khả năng gây ra đau, đặc biệt là trong khoảng thời gian trước và trong khi có kinh nguyệt.

Khả năng vô sinh do lạc nội mạc tử cung

  Theo thống kê, có đến gần 40% phụ nữ bị vô sinh có liên quan đến lạc nội mạc tử cung. Lý do là vì, tình trạng viêm do bệnh có thể làm hỏng tinh trùng hoặc trứng trong quá trình thụ tinh, hoặc cản trở sự di chuyển của chúng qua ống dẫn trứng và qua tử cung. Trường hợp nghiêm trọng hơn, lạc nội mạc tử cung có thể khiến ống dẫn trứng bị chặn bởi sự kết dính hoặc mô sẹo.

Triệu chứng của lạc nội mạc tử cung

Đau vùng chậu là triệu chứng thường gặp của lạc nội mạc tử cung

   Triệu chứng phổ biến nhất của lạc nội mạc tử cung là đau vùng chậu mãn tính, đặc biệt là ngay trước và trong kỳ kinh nguyệt. Ngoài ra, các cơn đau cũng xảy ra khi chị em quan hệ tình dục. Trường hợp mô nội mạc tử cung xuất hiện ở ruột, khi đi tiêu có thể bị đau. Nếu xuất hiện ở bàng quang, phụ nữ thường cảm thấy đau khi đi tiểu. Bên cạnh đó, máu kinh ra nhiều bất thường cũng là một triệu chứng khác của lạc nội mạc tử cung. Mặt khác, có nhiều phụ nữ tuy mắc bệnh nhưng không biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào.

Điều trị lạc nội mạc tử cung

  Việc chữa trị bệnh phụ thuộc vào mức độ, triệu chứng bệnh và quyết định điều trị của bệnh nhân. Lạc nội mạc tử cung được điều trị bằng thuốc, phẫu thuật hoặc cả hai. Để giải quyết cơn đau do bệnh, thuốc là biện pháp được ưu tiên trước.

Những loại thuốc được sử dụng

   Các loại thuốc được sử dụng trong điều trị lạc nội mạc tử cung, bao gồm: thuốc giảm đau, chẳng hạn như thuốc chống viêm không steroid (NSAID) và thuốc nội tiết tố, ví dụ như thuốc tránh thai, thuốc chỉ có progestin và thuốc chủ vận hormone tiết ra gonadotropin. Thuốc nội tiết tố giúp làm chậm sự phát triển của mô nội mạc tử cung và ngăn cản sự kết dính xảy ra. Những loại thuốc này thường không thể loại bỏ mô lạc nội mạc tử cung đã sẵn có.

Phẫu thuật điều trị lạc nội mạc tử cung

Phẫu thuật là biện pháp được thực hiện để giảm đau và cải thiện khả năng sinh sản. Trong quá trình phẫu thuật, các mô nội mạc tử cung xuất hiện ở những nơi khác nhau trong cơ thể sẽ được loại bỏ.

Ứng dụng tế bào gốc điều trị lạc nội mạc tử cung

    Theo giới chuyên môn đánh giá thì đây là một nghiên cứu quan trọng, khi lần đầu tiên khoa học có thể sử dụng tế bào gốc để chuyển hóa thành tế bào tử cung ở người. Nếu thành công, đây sẽ là giải pháp tuyệt đối an toàn và hoàn hảo khi phẫu thuật: vừa giải quyết được hiện tượng lạc nội mạc, vừa không lo bị đào thải bởi hệ miễn dịch (vì bản chất nó vẫn là tế bào của cơ thể).

"Thực sự hết sức có ý nghĩa. Chúng tôi đã mở ra hy vọng điều trị được chứng lạc nội mạc," - Serdar Bulun, chủ nhiệm nghiên cứu cho biết. Bulun chính là người đã nghiên cứu về chứng bệnh này trong suốt 25 năm qua.

   Ở thời điểm hiện tại, nguyên nhân cụ thể gây ra chứng lạc nội mạc chưa được tìm thấy, nhưng khoa học tin rằng các tế bào nội mạc tử cung đã không phản ứng đúng với hormone progesterone. 

   Tức là thay vì được kìm hãm, chúng sẽ liên tục phát triển, lan ra ngoài, lấn cả vào ống dẫn trứng. Chúng sẽ khiến máu không thể chảy ra ngoài khi kỳ kinh đến mà sẽ tích lại, gây nhiễm trùng cực kỳ đau đớn, thậm chí có thể dẫn đến vô sinh và biến chứng thành ung thư. 

"Những người bị chứng lạc nội mạc tử cung thường phát bệnh từ những lần hành kinh đầu tiên. Hệ quả là nhiều nữ sinh (tại Hoa Kỳ) đã rơi vào tình trạng nghiện ngập vì lạm dụng thuốc giảm đau nhóm opioid quá mức, từ đó hủy hoại cả sự nghiệp của họ sau này" - Bulun cho biết. 

  Vậy nên, việc đưa ra một phương pháp điều trị dứt điểm dài hạn là một nhu cầu khẩn thiết và nghiên cứu mới đã cho chúng ta hy vọng.

  Như đã nêu trên, ý tưởng của nghiên cứu dựa trên tế bào gốc đa năng (pluripotent stem - iPS) của người. iPS giống như chìa khóa vạn năng vậy, nó có thể biến thành mọi tế bào khác trong cơ thể. 

  Ứng dụng của iPS có thể xem là vô hạn, nhưng việc kiểm soát nó rất khó, vì iPS có vô số con đường để phát triển. Thế nên, với việc tìm ra cách kiểm soát iPS, bắt nó biến thành tế bào nội mạc tử cung, nghiên cứu đã thực sự gây ấn tượng với giới chuyên môn. 

Nếu như bằng cách nào đó chúng ta có thể cấy tế bào mới vào cơ thể, chúng sẽ nhanh chóng thay thế tế bào đang hiện hữu. Từ đây, các cơn đau do chứng bệnh lạc nội mạc sẽ chấm dứt, và thậm chí còn giải quyết được nhiều bệnh liên quan khác nữa.

Trước kia, khoa học đã từng thử cấy ghép tử cung mới cho người bệnh. Cũng có một số thành công, nhưng đa phần các trường hợp đều bị hệ miễn dịch đào thải, nên chưa có kết quả khả quan. Còn bây giờ, với việc tạo ra được tử cung từ chính tế bào của người bệnh, tỷ lệ đào thải sẽ bằng 0. 

   Nếu nghiên cứu này được ứng dụng thành công, nhiều chị em không chỉ loại bỏ được cơn đau liên quan đến lạc nội mạc tử cung, mà còn hy vọng chữa vô sinh và ung thư do nội mạc tử cung gây ra. Hy vọng thông tin này hữu ích với quý bạn đọc.

XEM THÊM:

• Ứng dụng mới giúp tăng tỷ lệ thành công trong thụ tinh ống nghiệm
• Các biện pháp giúp ngăn chặn nguy cơ tái phát u xơ tử cung