Ung thư vú là loại ung thư phổ biến ở nữ giới, thường gặp thứ hai chỉ sau ung thư cổ tử cung. Ung thư vú có liên quan chặt chẽ với tuyến nội tiết nên còn được gọi là bệnh phụ thuộc vào tuyến nội tiết. Đây là loại ung thư dễ phát hiện và nếu điều trị ở giai đoạn sớm sẽ đem lại kết quả tốt.
Nguyên nhân gây ung thư vú
Các chuyên gia đã chỉ ra 3 yếu tố chính liên quan đến sự hình thành ung thư vú là rối loạn hormone nữ, ảnh hưởng của tia xạ và chế độ ăn uống.
Số lần sinh đẻ: những người chưa sinh đẻ lần nào dễ mắc bệnh hơn người đã có con, người có thai lần đầu sau tuổi 35 hoặc người thấy kinh trước năm 12 tuổi hay người mãn kinh sau 55 tuổi.
Tiểu sử gia đình: nguy cơ mắc bệnh ở những phụ nữ có mẹ bị ung thư vú trước thời kỳ mãn kinh cao hơn 9 lần so với người thường. 50% trong số họ có thể bị mắc bệnh. Lý giải cho hiện tượng này, các chuyên gia cho rằng nguyên nhân đến từ hệ gen làm tăng sự cảm thụ đối với những loại ung thư đặc biệt.
Sử dụng estrogen tổng hợp trong khi có thai thì cũng làm tăng nguy cơ ung thư vú. Phụ nữ thường xuyên dùng thuốc tránh thai hay người bị ung thư niêm mạc tử cung thì nguy cơ bị ung thư vú cũng cao hơn.
Ít tiếp xúc với ánh sáng mặt trời cũng được coi là 1 nguyên nhân vì ánh sáng mặt trời và vitamin D có khả năng ngăn cản sự phát triển tế bào ung thư vú.
Phân loại ung thư vú
Dựa vào tổ chức học và vị trí phát triển của khối u để phân loại ung thư vú:
+ Thường gặp nhất là ung thư ống tuyến chiếm tỷ lệ 53%.
+ Ung thư ống tuyến hỗn hợp chiếm 28%.
+ Ung thư nội tủy chiếm 6%.
+ Ung thư thùy 5%.
Ngoài ra, bệnh Paget là loại được kết hợp với ung thư trong biểu mô hoặc ung thư xâm lấn.
Trong đó trường hợp ung thư ống tuyến nguy hiểm nhất và có tiên lượng xấu nhất.
Các biểu hiện triệu chứng bệnh
Thường thì bệnh nhân sẽ tự sờ thấy 1 khối u ở vú, cứng, đường kính có thể từ 1-3 cm (nếu phát hiện sớm), thường khối u không đau, bờ không rõ rệt. Bệnh nhân có khối u ở vú thường không đau và 90% ung thư vú là do bệnh nhân tự phát hiện được.
Từ 4-6 tháng u có thể to lên gấp 2 lần và xâm lấn vào da phía trên tạo thành hình ảnh da cam ở trên mặt khối u. Khối u lan xuống dưới vào cơ ngực làm cho toàn bộ tuyến vú kém di động , sau 1 thời gian da có thể loét và hoại tử.
Sự xuất hiện hạch: ở người bị ung thư vú thì hạch nách là hạch xuất hiện đầu tiên, sau đó là hạch thượng đòn và hạch vú. Bệnh nhân có thể bị phù cánh tay cùng bên do hạch bị xâm lấn.
Sự tiến triển của bệnh rất đa dạng và phần lớn phụ thuộc vào loại ung thư:
+ Loại ung thư biểu mô ống xâm lấn tiến triển thất thường, có khi to nhanh trong vòng vài 3 tuần rồi dừng lại, có khi đến 5 năm.
+ Loại paget ít gặp, thường xảy ra ở phụ nữ trên 40 tuổi, kéo dài khoảng 3 năm, đôi khi cả 2 bên vú.
+ Loại nội ống tiến triển chậm, hiếm kèm theo có tiết dịch ở đầu vú, hạch nách ít khi bị xâm lấn.
+ Loại nang nhú thường xảy ra ở phụ nữ 40-60 tuổi, có thể phát triển thành khối lớn nhưng ít khi dính vào cơ hay hạch nách.
Xem thêm:Mãn kinh sớm, nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và phương pháp điều trị
Chẩn đoán ung thư vú
Khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ thăm khám để xem kích thước khối u, tiến triển của khối u, xem núm vú, dịch vú mức độ di động và dính, tìm hạch nách, hạch thượng đòn (số lượng, độ rắn, mức độ di động, độ dính)
Chụp vú
Chụp vú có thể giúp chẩn đoán được ung thư vú trước 2 năm khi trên lâm sàng có thể phát hiện được.
Phụ nữ nên đi chụp vú khi có những triệu chứng sau: có mảng rắn ở vú không rõ nguyên nhân, vú có nhiều khối lổn nhổn, tiết dịch vú, sờ thấy hạch nách…
Tiêu chuẩn để chẩn đoán là ung thư vú trên phim chụp vú là:
+ Có khối u trội không cân đối.
+ Hình ảnh calci hóa.
+ Kiểu hình sao của mật độ tổ chức.
+ Sự kéo dài của những sợi tổ chức trong tổ chức mỡ dưới da.
Chọc hút dịch làm tế bào
Phương pháp này vừa để chẩn đoán và vừa để điều trị.
Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ với áp lực âm lớn có thể dùng để lấy tế bào từ 1 khối u vú đặc. Nó giúp ta biết được khối u lành tính hay ác tính, tăng khả năng chẩn đoán chính xác và quyết định thời gian sinh thiết.
Tuy vậy phương pháp chọc hút tế bào cũng có những hạn chế vì kim nhỏ dịch hút ra không đủ để đánh giá.
Sinh thiết vú
Bệnh nhân sẽ được gây tê tại chỗ hoặc gây mê toàn thân. Sau đó sẽ được rạch xung quanh quầng vú, rạch theo hình nan hoa rồi rạch ngang qua u để lấy những tổn thương không nắn nổi mà chỉ thấy trên phim chụp vú.
Các phương pháp điều trị ung thư vú
Tùy thuộc vào giai đoạn của ung thư mà người bệnh sẽ được chỉ định kết hợp thay đổi giữa 3 phương pháp: phẫu thuật, tia xạ và hóa chất.
Phẫu thuật: chỉ định ở giai đoạn I và II
Phương pháp cắt vú đơn giản: chỉ cắt bỏ vú, không lấy hạch. Phương pháp này áp dụng cho giai đoạn I và kết hợp tia xạ sau mổ.
Phương pháp cắt vú triệt để cải tiến: cắt toàn bộ vú, cho đến sát cân cơ ngực lớn rồi vét hạch nách. Đây là phương pháp hiện nay đang được áp dụng rộng rãi vì giữ lại cơ ngực sẽ thích hợp để tạo hình vú sau mổ.
Phẫu thuật Hansted: cắt toàn bộ vú, các cơ ngực và nạo vét hạch nách. Phương pháp này hiện không được sử dụng rộng rãi vì không đem lại kết quả gì hơn so với cắt vú hoàn toàn.
Phương pháp Patey: cắt toàn bộ vú cùng 1 phần cơ ngực lớn, nạo vét hạch nách. Đây là phương pháp được nhiều người ủng hộ.
Liệu pháp tia xạ
Có thể kết hợp tia xạ sau phẫu thuật hoặc dùng tia xạ trước khi mổ ở giai đoạn III để giảm thiểu nguy cơ ung thư tái phát trở lại sau này.
Hóa liệu pháp
Hóa liệu pháp là phương pháp hỗ trợ trong điều trị ung thư vú đem lại kết quả tốt.
Đây là phương pháp sử dụng các hóa chất đặc hiệu để tiêu diệt nốt những tế bào ung thư còn sót lại trong cơ thể sau phẫu thuật với mục đích hạn chế tái phát về sau.
Liệu pháp hormon
Cơ chế tác dụng: sử dụng thuốc kháng estrogen để phong tỏa yếu tố estrogen trong tế bào ung thư và ngăn cản estrogen kích thích tế bào tăng sản.
Tuy nhiên phương pháp này dựa vào sự cảm thụ của vú đối với estrogen và progesteron nên chỉ những bệnh nhân có cảm thụ thì điều trị mới có hiệu quả.
Qua bài viết này hy vọng rằng độc giả đã có thêm nhiều kiến thức bổ ích về bệnh ung thư vú – 1 căn bệnh rất dễ mắc phải ở chị em phụ nữ. Nếu còn có bất cứ thắc mắc gì liên quan đến vấn đề này, mọi người có thể gửi câu hỏi về hòm thư hoặc liên hệ đến tổng đài tư vấn miễn phí 18001044.
.png)
.png)
